KIEŁBASA BIAŁA PARZONA WIELKOPOLSKA
Dnia 26 czerwca 2017 roku rozporządzeniem Komisji Unii Europejskiej kiełbasa biała parzona wielkopolska została zarejestrowana jako produkt posiadający Chronione Oznaczenie Geograficzne. Zapis ten oznacza, że tylko kiełbasa produkowana zgodnie z precyzyjnie opisaną recepturą i technologią na dokładnie określonym obszarze geograficznym kraju (Województwo Wielkopolskie oraz kilka powiatów z dwóch sąsiednich województw) ma prawo być nazywana kiełbasą białą parzoną wielkopolską.
Firmy pragnące ją produkować muszą poddać się procedurze sprawdzającej: najpierw w Komisji Kontroli Produkcji przy Ogólnopolskim Cechu Rzeźników – Wędliniarzy – Kucharzy, a na końcu przez właściwy Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, który wydaje świadectwo jakości upoważniające do posługiwania się zastrzeżoną unijnym prawem nazwą. W okresie poprzedzającym Wielkanoc odbywa się uroczyste wręczanie certyfikatów przygotowanych przez Cech. W Polsce jeszcze nieczęsto, w porównaniu z innymi z krajami UE, spotyka się artykuły spożywcze posiadające oznakowanie unijne; jeśli chodzi o wyroby wędliniarskie jest to wręcz zjawisko unikalne!
Czym jest więc kiełbasa biała parzona wielkopolska, że trafiła do tak elitarnego grona?
Nasz specjał może poszczycić się piękną metryką: przynajmniej od XIX wieku (choć wszystko wskazuje na to, że była wyrabiana także o wiele wcześniej) była ozdobą stołów – zwłaszcza wielkanocnych, ale nie tylko – zarówno w ziemiańskich dworach, domach mieszczańskich i chłopskich zagrodach. Wielkopolska od wieków średnich słynęła z produkcji wieprzowiny, nic więc dziwnego, że na rozmaite uroczystości rodzinne przygotowywano wyroby z mięsa wieprzowego, wśród których szczególnie lubianą była właśnie biała kiełbasa.
O jej unikalnej barwie decyduje fakt, że przy produkcji nie dodaje się saletry. Podkreślić też wypada, że kiełbasa biała parzona wielkopolska jest produktem wyjątkowo ekologicznym: mięso wieprzowe niepeklowane wysokiej klasy, tylko naturalne przyprawy, takie jak czosnek, majeranek i sól warzona oraz świeżo starty pieprz czarny (jedyny składnik spoza regionu!) sprawiają, że obok unikalnych walorów smakowych i zapachowych wielkopolski smakołyk był od początku traktowany jako potrawa lekkostrawna, dietetyczna. Receptura, podobnie jak i technologia produkcji, zostały rzecz jasna wyraźnie określone w prawie unijnym: kiełbasa wytwarzana jest wyłącznie z mięsa wieprzowego, średnio rozdrobnionego, uzyskiwanego z wykrawanych szynek i łopatek. Mięso I klasy musi stanowić 70% ogólnej masy, II klasy 20% a III klasy tylko 10%. Znakiem rozpoznawczym jest zawartość majeranku – nie mniejsza niż 0,3 kg na 100 kg mięsa – to między innymi odróżnia kiełbasę białą parzoną wielkopolską od podobnych „białych” kiełbas, produkowanych z niepeklowanego mięsa np. w Niemczech.
Jak już wspomniano – kiełbasa biała parzona wielkopolska jest kojarzona przede wszystkim z wielkanocnym stołem świątecznym, jednak ostatnio bywa coraz częściej spożywana także w pozostałe dni roku. Najlepszym sposobem podgrzania kiełbasy białej parzonej wielkopolskiej jest umieszczenie jej np. na sicie nad gotującą się wodą – kiełbasa zachowuje wówczas wszystkie swoje zalety smakowe i nie nasiąka tak, jak przy zanurzeniu w gorącej wodzie. Obok tej „klasycznej” formy przyrządzania i podania wraz ze świeżo startym chrzanem, powstało i powstaje nadal szereg sposobów jej serwowania: w żurku, smażona na smalcu z dodatkiem jabłek i cebulki, duszona, zapiekana w cieście, zmielona jako farsz do pierogów. W roku 2018 po raz pierwszy odbył sie pod auspicjami OCRWK konkurs kulinarny na potrawy (zupa i drugie danie) z kiełbasy białej parzonej wielkopolskiej. Jego wyniki dowiodły, że ta kiełbasa ma ogromny potencjał! Jej wysokie walory smakowe, a przede wszystkim dietetyczne (jest z chudego mięsa dobrej jakości, mogą ją więc bezpiecznie spożywać zarówno małe dzieci, osoby starsze jak i „dbający o linię”) powodują, że znakomicie nadaje się także na grilla – potwierdzają to specjaliści z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu podkreślając, że jest o wiele lepsza do tego celu, niż inne popularnie używane wędliny i mięsa. Jest więc fit, a wszystko wskazuje na to, że przed tym wielkopolskim przysmakiem otwierają się bardzo interesujące perspektywy!
